Abdüllatif Mirza

Abdüllatif Mirza

Abdüllatif Mirza, Timur‘un büyük torunu. Uluğ Bey‘in üçüncü oğlu, Maveraünnehir hükümdarı.

Babasının yönetimi altında Belh şehrinin yöneticiliğini yaptı. Şahruh’un ölümünden sonra yaşanan veraset mücadelelerinde Herat’ı zapt etti. Abdüllatif babasına sadık kalmadı ve Semerkand yöneticiliğine gönderilmesini kabul etmeyerek babasına karşı ayaklandı. 1448’de babası Uluğ Bey’in ordusu ile Semerkand yakınlarındaki Dımaşkta muharebeye girişti ve babasını bozguna uğrattı.

Uluğ Bey oğlundan Hacca gitmek için izin istedi. Fakat Hac yolundan Abdüllatif’in adamları tarafından yakalanarak öldürüldü. Babasını öldürtmesinden dolayı kendisine Tacikçe Pederkuş (baba katili) lakabı verilmiştir. Abdüllatif kardeşi Abdullah’ı da birkaç ay sonra öldürttü.

Kaynaklarda Farsça ve Arapça bildiği, din adamlarının derslerine katıldığı bildirilir. Fakat zalim bir kişiliğe sahip olup en ufak hataları bile affetmeyen bir yapısı vardı. 9 Mayıs 1450’de camiye gitmek için evinden ayrıldığı sırada Abdullah Mirza’nın adamları tarafından suikaste uğradı ve okla vurularak öldürüldü
Abdüllatif devri (1449-1450) Uluğ Bey devriyle kıyaslanacak olursa din adamları için iyi, ahali ve asker için kötü bir devir oldu. Onun suikast sonucu öldürülmesinin ardından İbrâhim Sultan’ın oğlu Mirza Abdullah (1450-1451) hapisten çıkarılarak tahta oturtuldu. Semerkant’ta Abdüllatif’in şiddete dayanan idaresinden sonra nisbeten daha yumuşak bir dönem başladı. Uluğ Bey zamanındaki düzen âdeta geri geldi. Fakat devlet idaresindeki bu değişiklik özellikle din adamlarının yaşadığı Buhara’da hoş karşılanmıyordu. Abdüllatif’in ölüm haberi üzerine şehrin daruga ve kadısı esir bulunan Ebû Said’i serbest bırakarak ona biat etmişlerdi.

Kaynak :İslam Ansiklopedisi