Emirgan Hümaşah Hatun Çeşmesi

Emirgan Hümaşah Hatun Çeşmesi

Emirgan Hümaşah Hatun Çeşmesi, Büyük çınarlar altında, sekiz cepheli, geniş saçaklı, kubbeli bir meydanda çeşmedir.

I. Abdülhamid tarafından Emirgan bahçesi bir boğaz köyü olarak kurulurken cami ve bir hamam ile birlikte yaptırılmıştır. Sekiz cephesinde, yüzünde mütenazır olarak dört çeşme vardır. Türk Barok uslubunda kabartmalarla tezyin edilmiştir. İstanbul’un abidevi sanat eserlerindendir.

Sultan I. Abdülhamid bu meydan çeşmesini zevcelerinden Hümaşah Kaın ve oğlu Mehmed’in ruhlarını şâdetmek için onların adına yaptırmıştı, bu bakımdan çeşmeye “ Hümaşâh Kadın ve Şehzade Mehmed Çeşmesi” adı da verilebilir. Sekiz beyitlik tarih manzumesi, iki beyit bir çeşmenin yüzüne gelmek üzere yazılmıştır. Metni şudur:

“ Güzide menba’-cûyu atâ ser-çeşme-i ihsan”

“ Sehab-ı atifet zıllı-i zalil-i Hâlik-i Zül-men”

“ Şehinşah-ı cihan Abdülhamid Han-ı adaletkâr”

“ Olur vasfı cemilinde zeban-ı nâtıkaa elken”

“ Bina itdi bu ziba çeşme-sar-ı nur-bahşayı”

“ Akıtdı âb-ı nâb-ı ta ola yencide-i mahzen”

“ Be-ferman-ı hüda Şehzadesi Sultan Mehmed’le”

“ Hümaşâh Valide Kadın çün itdi cenneti mesken”

“ Hibe itdi bu çeşme ecrini anlara cami-veş”

“ Ola envahı şad-ü cennet ola kûşe-i medfen”

“ Safa-y-ı kalb ile Hak padişah eyleyüp daim”

“ Kedenden olalar şehzadegân-ü duhteran eymen”

“ Bu zibâ çeşmenin her katre-i âb-ı hesabınca”

“ Vine bari Hüda rûz-i cezada ecri müstahsen”

“ Zeban-ı lülesi atşana der tarihini Tevfik”

“ Muhammed aşkına mâ iç su be nev ayn-ı sâfiden”

Çeşmenin diğer dört cephesine de ayetler yazılmıştır.