Cumhuriyetin ilanı, hukuksal olarak İkinci Dönem Türkiye Büyük Millet Meclisinin 29 Ekim 1923 günü gerçekleşen oturumunda Mustafa Kemal‘in hazırladığı anayasa değişikliği teklifinin kabul edilmesiyle Türkiye Devleti’nin yönetim şeklinin cumhuriyet olarak belirlenmesidir.
Daha geniş anlamıyla cumhuriyetin ilanı; Türk toplumunu çağdaşlaştırmayı amaçlayan Türk devriminin bir parçasıdır, diğer yenileşme ve reformların da önünü açan bir siyasal inkılap hareketidir.
“29 Ekim 1339 (1923) tarih ve 364 sayılı Teşkilât-ı Esasîye Kanununun Bazı Mevaddının Tavzihan Tadiline Dair Kanun” ile 1921 Teşkilât-ı Esasîye Kanunu’nun altı maddesinde (1, 2, 4, 10, 11 ve 12. maddeler) değişiklik yapılmış; birinci maddesi şu şekilde değiştirilmiştir:
“Hâkimiyet, bilâkaydü şart Milletindir. İdare usûlü halkın mukadderatını bizzat ve bilfiil idare etmesi esasına müstenittir. Türkiye Devletinin şekl-i Hükûmeti, Cumhuriyettir.”
Anayasanın diğer maddelerinde yapılan değişiklikler ile cumhurbaşkanlığı makamı oluşturulmuş; Cumhurbaşkanının Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından kendi üyeleri arasından seçileceği öngörülmüş; hükûmetin kuruluş usulü değiştirilmiştir. Hükûmetin kuruluş şeması bakımından meclis hükûmeti sisteminden vazgeçilerek parlamenter sisteme geçilmiştir.
Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanları
Turkiye Cumhuriyeti
Zaman Tuneli
Mustafa Kemal ATATÜRK Türkiye Cumhuriyeti’nin Kurucusu 1881 Görev Süresi: 29 Ekim 1923 – 10 Kasım 1938 10 Kasım 1938 Perşembe sabahı 9.05’te Mustafa Kemal ATATÜRK,Manastır’ın Kocacık nahiyesinden olan gümrük memuru Ali Rızâ Bey ile Langazalı Zübeyde Hanım’ın dördüncü çocuğudur. Asıl adı Mustafa’dır. Babası Ali Rızâ’nın ailesi Kızıl-Oğuz ya da Kocacık…
Devamı
İsmet İNÖNÜ Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Görev Süresi: 11 Kasım 1938 – 22 Mayıs 1950
Celal BAYAR Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Görev Süresi: 22 Mayıs 1950 – 27 Mayıs 1960
Cemal GÜRSEL Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Görev Süresi: 27 Mayıs 1960 – 28 Mart 1966
Cevdet SUNAY Cevdet SUNAY, Cevdet SUNAY, 1899 yılında Erzurum’da doğdu. İlk ve orta öğrenimini Erzurum, Kerkük, Edirne ve İstanbul’da Kuleli Askerî Lisesi’nde yaptı. I. Dünya Savaşı sırasında 1917 yılında subay adayı olarak eğitim kampına katıldı. Aynı yıl Filistin cephesinde görev aldı. 1918 yılında Mısır’da İngilizlere esir düştü. Esaretten döndükten sonra…
Devamı
Fahri KORUTÜRK Fahri KORUTÜRK, Fahri KORUTÜRK, 1903 yılında eski askerlerden Erzincanlı Osman Sabit Bey ile Nesrin Hanım’ın oğlu olarak İstanbul’un Fatih ilçesinin Sultanahmet semtinde bulunan Soğukçeşme Sokağı’nda doğdu. Annesini küçük yaşta kaybedince üvey annesi Nuriye Korutürk ‘ün gözetiminde büyüdü. 1916 yılında Bahriye Mektebi’ne girdi. 1923 yılında Deniz Harp Okulu’nu, 1933…
Devamı
Kenan EVREN Kenan EVREN, Kenan EVREN,1917 yılında Manisa ilinin Alaşehir ilçesinde doğdu. İlk ve orta öğrenimini Alaşehir, Manisa, Balıkesir, İstanbul’da sürdürdü ve Maltepe Askerî Lisesi’nden mezun oldu. 1938 yılında Kara Harp Okulu’nu, 1949 yılında Harp Akademisi’ni bitiren Kenan Evren topçu subayı ve kurmay subay olarak silahlı kuvvetlerin çeşitli kademelerinde görev…
Devamı
Turgut ÖZAL Turgut ÖZAL, Turgut Özal 13 Ekim 1927’de Malatya’da doğdu. Babası Mehmet Sıddık Bey, annesi Hafize Hanım’dır. Aile Cinlioğlu olarak tanınmaktadır. Anne tarafı, Elazığ’ın Çemişkezek ilçesinin 1974 yılında Keban Barajı’nın altında kalan Toma mezrasındandır ve Kayı boyuna dayanır. Babasının memuriyeti sebebiyle Anadolu’da çeşitli mekteplerde okudu. Bilecik’in Söğüt ilçesinde başladığı…
Devamı
Süleyman DEMİREL Süleyman DEMİREL, Süleyman Demirel 1 Kasım 1924’te Isparta’da İslâmköy’de doğdu. İlkokul öğretmeni kendisine Gündoğdu ismini de verdiğinden çocukluğunda Dolaksızoğlu Süleyman Sami Gündoğdu olarak bilinirdi. Babası Yahya Bey, annesi Ümmühan Hanım’dır. Yahya Bey, I. Dünya Savaşı ile İstiklâl Harbi’ne katılmış, daha sonra muhtarlık ve belediye başkanlığı yapmıştır. Tarım ve…
Devamı
A. Necdet SEZER A. Necdet SEZER, A. Necdet SEZER, 1941’de Afyon’da doğdu. 1958 yılında Afyon Lisesi’ni, 1962’de Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ni bitirdi. Aynı yıl Ankara’da hâkim adayı olarak göreve başladı. Askerliğini Kara Harp Okulu’nda yedek subay olarak yaptı. Sezer, sırasıyla Dicle ve Yerköy Hâkimlikleri ile Yargıtay Tetkik Hâkimliği görevlerinde bulundu.…
Devamı
Abdullah GÜL Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Görev Süresi: 28 Ağustos 2007 – 28 Ağustos 2014
Recep Tayyip ERDOĞAN Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Görev Süresi: 10 Ağustos 2014 – 24 Haziran 2018
Recep Tayyip ERDOĞAN Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Görev Süresi: 9 Temmuz 2018 –
