Tekeli Lala Mehmed Paşa
Tekeli Lala Mehmed Paşa isminin çağrıştırdığının aksine Tekeli (Antalya) değil, Saruhanlı (Manisa) olup Türk zeamet sahibinin oğludur. Doğum tarihi bilinmemekte, ancak Marmara (Gölmarmara) kasabası doğumlu olduğu bilinmektedir.
III. Murad şehzade ve Manisa’da vali iken, Tekeli Lala Mehmed Paşa güzel yazı yazma kabiliyeti sayesinde onun hizmetine divan çavuşu olarak girdi. “Tekeli Mehmed Çavuş” şeklinde anılmaya başlandı. III. Murad padişah olunca Manisa’ya gelen oğlu şehzade Mehmed’in lalalığını yaptı ve “lala” lakabı ile anılmaya başlandı.
Şehzade Mehmed III. Mehmed adı ile tahta çıktığında onunla birlikte İstanbul’a geldi. Kısa bir süre sonra, 19 Kasım 1595’te Koca Sinan Paşa yerine sadrazamlığa atandı. Böylece 12 yılda çavuşluktan hükûmet reisliğine kadar çıkmıştır.
Bir defa divan-i humayuna riyaset edebilmiş şirpençeden (şarbon) hastalanmış ve sedaretinin onuncu gün öldü. Böylece Tekeli Lala Mehmed Paşa’nın sadrazamlığı on gün gibi çok kısa bir süre sürmüş ve 29 Kasım 1595 günü ölmüştür. Vefa Camii mezarlığına defnedilmiştir. Selefi Koca Sinan Paşa beşinci defa sadrazamlığa tekrar getirilmiştir.
Osmanlı Devleti tarihinde günümüz Ege Bölgesi’ne denk gelen coğrafya doğumlu tek sadrazamdır. Tekeli Lala Mehmed Paşa’nın kayınvalidesi Halime Hatun adına III. Mehmed Manisa’daki şehzadeliği döneminde (1583-1595) Gölmarmara’da Halime Hatun külliyesi inşa ettirmiştir. Oğlu Arslan Paşa’nın da devlet görevinde bulunduğu Evliya Çelebi Seyahatnamesi’nde zikredilmektedir.
