Nihat ERİM

Nihat ERİM

Nihat ERİM, Nihat Erim, 17 Mart 1912 tarihinde, Raif-Macide Erim çiftinin çocukları olarak bugün Kocaeli sınırları içinde kalan İstanbul vilayetine bağlı Kandıra kazasında doğdu. Galatasaray Lisesini, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesini bitirdi. Paris Hukuk Fakültesinde doktora yaptı. 1939 yılında Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesine kamu hukuku doçentliğine atandı, 1941 yılında profesör oldu. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesindeki kamu hukuku derslerine ek olarak Siyasal Bilgiler Okulunda devletler hukuku dersleri verdi. 1959-1961 yılları arasında BM Uluslararası Hukuk Komisyonu üyesi olarak görev aldı.

Nihat Erim 1943-1950 yılları arasında CHP milletvekili olarak TBMM’de bulundu, 2. Saka Hükûmetinde bayındırlık bakanlığı, Günaltay Hükûmetinde başbakan yardımcılığı yaptı. CHP muhalefete geçtikten sonra partinin yayın organı Ulus’un başyazarlığını üstlendi. Bu gazetenin 1953 yılında kapanması üzerine 1955 yılına kadar Yeni Ulus ve Halkçı gazetelerini çıkardı. Başbakan Adnan Menderes’in isteği üzerine Kıbrıs Cumhuriyeti anayasasının hazırlanmasında görev aldı. 1961 yılında CHP milletvekili olarak yeniden TBMM’ye döndü. CHP içinde İsmet İnönü’nün başlattığı “Ortanın Solu” hareketine katıldı, daha sonra CHP’den ayrılarak Cumhuriyetçi Güven Partisi’ni kuran Prof. Dr. Turhan Feyzioğlu’yla birlikte muhalefet etti.

Nihat Erim 12 Mart 1971 Muhtırası’nın ardından CHP’den ayrılması koşuluyla hükûmeti kurmakla görevlendirildi. 26 Mart 1971 tarihinde kurduğu askerî cunta hükûmeti 3 Aralık 1971 tarihinde istifa etti. Yeniden hükûmeti kurmakla görevlendirildi, kurduğu 34. Türkiye Cumhuriyeti Hükûmeti 22 Mayıs 1972 tarihine kadar işbaşında kaldı. 1961 Anayasası’nın Türkiye’ye ”lüks” olduğunu ifade etti ve 12 Mart Muhtırası’nı verenlerin direktifi doğrultusunda Anayasa’nın 40 maddesinde değişiklikler yaptırdı. Deniz Gezmiş, Hüseyin İnan ve Yusuf Aslan’ın idam edilmelerine kadar varacak olan ve “Balyoz Harekâtı” olarak bilinen uygulamaları başlatması nedeniyle “Balyoz” lakabıyla anıldı. “Gerekirse demokrasilerin üstüne şal örtmeli.” sözü nedeniyle de Aziz Nesin tarafından kendisine “Şalcı Nihat” dendi. 1977 yılına kadar Cumhuriyet Senatosunda kontenjan senatörü olarak görev yaptı.

15 Temmuz 1979 günü evine patlayıcı madde atılan ve bir zarar görmeyen Nihat Erim, bir sene sonra ise 19 Temmuz 1980 tarihinde İstanbul Dragos’taki Deniz Kulübünün önünde Dev-Sol militanları tarafından düzenlenen suikast sonucu hayatını kaybetti. Olay yerinde, “Faşist Gün Sazak’tan sonra faşist Erim’i de işkenceleri ve devrimcilerin katlini protesto için cezalandırdık. (Devrimci Sol)” yazılı bir bildiri bulundu. Ölümü Türkiye çapında büyük yankı yaptı, Bülent Ecevit ve Alparslan Türkeş millî birlik çağrısında bulundular, basın büyük tepki gösterdi.

Nihat Erim 22 Temmuz 1980’de düzenlenen cenaze töreni sonrası Zincirlikuyu Mezarlığı’na defnedildi.