Mesut YILMAZ

Mesut Yılmaz 6 Kasım 1947’de İstanbul’da doğdu. 1991-1999 yılları arasında toplam 2 yıl 3 ay boyunca 3 kez başbakanlık ve çeşitli bakanlıklar yapmıştır. 1991-2002 yılları arasında ise Anavatan Partisi genel başkanlığı görevini üstlenmiştir.

Mesut Yılmaz 1983 yılında kurulan ANAP’ın kurucu üyeleri arasında yer almıştır ve Genel Başkan yardımcılığı yapmıştır. İlk defa 1983 Türkiye genel seçimlerinde ANAP Rize milletvekili olarak meclise girmiştir. 1986 ve 1990 yılları arasında Turgut Özal tarafından kurulan hükûmetlerde Dışişleri Bakanı ve Kültür ve Turizm Bakanı olarak görevlendirilmiştir. ANAP Genel Başkanı Yıldırım Akbulut’un istifasının ardından 1991 yılında yapılan kongrede yeni genel başkan seçilerek başbakan olmuştur. 1995 Türkiye genel seçimlerinin ardından kurulan koalisyon hükûmetinde tekrar başbakan olarak görevlendirilmiştir. 1997-1999 yılları arasında da başbakan olarak görev yapmıştır. 2000-2002 yılları arasında DSP-MHP-ANAP Koalisyonunda devlet bakanı ve başbakan yardımcısı olarak yer almıştır. Partisi 2002 Türkiye genel seçimlerinde meclise giremeyince istifa etmiştir. 2007 Türkiye genel seçimlerinde Rize’den bağımsız milletvekili olarak meclise girmiştir. 15 Ocak 2009-2011 yılları arasında ANAP ve Doğru Yol Partisi’nin birleşmesi sonucu kurulan Demokrat Parti’de siyasi yaşamına devam etmiştir. 2004 yılında Yüce Divan’da yargılanmıştır. Cumhuriyet tarihinde Yüce Divan’da yargılanan ilk başbakan olmuştur.

1983 yılının Mayıs ayında kurulan Anavatan Partisi’nde kurucu üye ve genel başkan yardımcısı oldu. Aynı yıl Kasım ayında yapılan genel seçimde Rize milletvekili seçildi. Birinci Turgut Özal hükûmetinde Bilgilendirmeden Sorumlu Devlet Bakanlığı’na atandı ve hükûmet sözcülüğü yaptı. 1986 yılında Kültür ve Turizm Bakanı oldu. Bu dönemde Türkiye-Batı Almanya ve Türkiye-Yugoslavya ekonomi karma komisyonlarının başkanlıklarını yürüttü. 1986 yılında ANAP içerisinde yaşanan Turgut Özal ile Bedrettin Dalan arasındaki ayrışmada Dalan tarafında olsa da Özal’ı karşısına almamıştır.

29 Kasım 1987 seçimlerinde yeniden Rize milletvekili seçildi. İkinci Özal hükûmetinde Dışişleri Bakanlığı’na atandı. 1988 yılından sonra Avrupa Demokrasi Birliği genel başkan yardımcılığı yaptı.

Mesut Yılmaz, Akbulut Hükümeti’nde de üstlendiği bu görevden 20 Şubat 1990’da istifa etti.

15 Haziran 1991 tarihinde yapılan Anavatan Partisi Büyük Kongresi’nde genel başkanlığa seçildi. Kurduğu hükûmet 5 Temmuz 1991 günü TBMM Genel Kurulu’nda güvenoyu aldı. 20 Ekim 1991 günü yapılan genel seçimlerden sonra ana muhalefet partisi lideri olarak çalışmalarını sürdürdü.

24 Aralık 1995’te yapılan genel seçimler sonrası Anavatan Partisi ile Doğru Yol Partisi tarafından oluşturulan 53. Hükûmet’in başbakanı olarak görev yaptı.

29 Şubat sürecinde mecliste muhalefet milletvekilleri azınlıkta olmasına rağmen, Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel tarafından hükûmeti kurmakla görevlendirildi ve Demirel’in eski partisi DYP’den kendine yakın milletvekillerini istifa ettirerek onları Demokrat Türkiye Partisi adı altında toplayıp ANAP-DSP-DTP koalisyonuna (ANASOL-D hükûmeti, 55. Hükûmet) sokmasıyla 20 Haziran 1997’de üçüncü kez başbakan oldu. 25 Kasım 1998’de, CHP’nin kendisi ve devlet bakanı Güneş Taner için verdiği gensoru önergelerinin TBMM’de kabul edilmesinden sonra istifa etti.

18 Nisan 1999 tarihinde yapılan genel seçimlerde partisinin büyük oy kaybına rağmen DSP-MHP-ANAP koalisyonunda yer alarak Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı oldu.

3 Kasım 2002 seçimlerinde partisinin %5 oy oranı ile barajın altında kalmasından sonra görevinden istifa etti. Rize’den milletvekili seçilecek oy oranına ulaşmasına rağmen lideri olduğu ANAP %10’luk barajın altında kaldığından milletvekili seçilememiştir.

25 Mayıs 2007’de Rize’den bağımsız milletvekilliği adaylığını açıkladı. 22 Temmuz 2007 tarihinde yapılan genel seçimlerde Rize’den bağımsız milletvekili olarak meclise girmeye hak kazandı. 2009 yılında Anavatan Partisi ile Doğru Yol Partisi’nin birleşmeleri sonucu kurulan Demokrat Parti’yi 31 Ekim 2009’da geçti. 15 Ocak 2011 tarihinde Namık Kemal Zeybek’in genel başkan seçilmesinin ardından Demokrat Parti’den 18 Ocak’ta istifa etti.

13 Temmuz 2004 tarihinde TBMM tarafından, Güneş Taner ile birlikte “Türkbank ihalesi sürecinde malın satımında ve değerinde fesat oluşturacak ilişki ve görüşmelere girdikleri ve bu eylemlerinin Türk Ceza Kanunu’nun 205. maddesine uyduğu” iddiasıyla hakkında Yüce Divan’a sevk kararı alındı. Yüce Divan sıfatıyla görev yapan Anayasa Mahkemesi, her iki kişinin suçlama kararlarının ayrı ayrı ele alınması gereği nedeniyle kararı iade etti. Karar 27 Ekim 2004’te tekrarlandı ve onaylandı. Böylece Yılmaz, Cumhuriyet tarihinde Yüce Divan’da yargılanan ilk başbakan olmuş oldu. Yüce Divan, 23 Haziran 2006 tarihinde davanın kesin hükme bağlanmasını 4616 sayılı Şartla Salıverilme Yasası uyarınca erteledi. Üç üyenin sanıkların beraatini istemesine karşın oy çokluğuyla verilen karar sonucunda, dava normal zaman aşımı süresine kadar muhafaza edildikten sonra düşecek.

30 Ekim 2020’de yaşamını yitirmiştir. Ocak 2019’da yaptırdığı rutin sağlık kontrolünde akciğerinde tümöre rastlanmıştı. Ölümünden önce akciğerindeki kanserli bölge ameliyatla alınmıştı. Mayıs 2020’de bu kez beyin sapında tümör saptanmış ve ameliyat edilmişti. Yılmaz’ın cenazesi, 1 Kasım günü Kanlıca Mezarlığı’na, 3 yıl önce hayatını kaybeden oğlu Yavuz’un yanına defnedildi.