Kurbankulu Berdimuhammedov
Kurbankulu Berdimuhammedov, Türkmen siyasetçi ve Türkmenistan’ın ikinci cumhurbaşkanıdır.
Asıl mesleği diş hekimliği olan Berdimuhamedov, 1997’de başlayarak Cumhurbaşkanı Saparmurat Niyazov yönetiminde ve 2001’de başlayarak başkan yardımcısı olarak görev yaptı. 21 Aralık 2006’da Niyazov’un ölümünden sonra başkan vekili oldu ve ardından Şubat 2007’de cumhurbaşkanlığı seçimlerini kazandı. Oylamada anlamlı bir muhalefetle karşılaşmadı ve ezici bir farkla kazandı (%89,23). Şubat 2012’de cumhurbaşkanlığı seçimlerinde %97 oyla yeniden seçildi. Şubat 2017’de cumhurbaşkanlığı seçiminde oyların %97,69’unu alarak üçüncü bir dönem için yeniden seçildi.
Kurbankulu Berdimuhamedov, oğlu Serdar Berdimuhammedov’un kazandığı demokratik olmayan bir erken cumhurbaşkanlığı seçimine katılmayarak cumhurbaşkanlığı görevini bıraktı. Oğlu 19 Mart 2022 bir sonraki cumhurbaşkanı olarak siyasi bir hanedan kurdu.
Selefi gibi, Berdimuhammedov da bir kişilik kültünün öznesi olduğu otoriter bir rejim yönetti. İnsan Hakları İzleme Örgütü’ne göre Berdimuhammedov, akrabaları ve meslektaşları sınırsız güce sahip olup kamusal yaşamın tüm yönleri üzerinde tam kontrole sahiptir. Türkmen dilinde “koruyucu” anlamına gelen Arkadag adlı unvanını kullanmaktadır.
Berdimuhammedov, 29 Haziran 1957 tarihinde Ahal ilinin günümüzde Göktepe (Gökdepe) olarak adlandırılan Babarap köyünde doğmuştur. Babası Melikkulu Berdimuhamedoviç Berdimuhamedov, annesi Ogulabat Atayevna Kürreyeva’dır.
Altı çocuklu bir ailenin tek oğludur. Berdimuhamedov’un babası, bir gardiyan müfrezesinde kıdemli bir içişleri bakanlığı memuru olarak çalıştı. Polis albayı olarak emekli olmuştur.
Kurbankulu Melikkuliyeviç Berdimuhammedov; 1979 yılında Türkmen Devlet Tıp Enstitüsü’nün Diş Hekimliği Fakültesi’ni bitirdi. Daha sonra Sağlık Bakanlığı’na bağlı kurumlarda ve aynı zamanda tıp enstitüsünde öğretim görevlisi olarak 1997 yılına kadar çalıştı.
1996 yılında S. A. Niyazov hastanesinin başhekim görevindeyken tanınmış Türk iş adamlarından Ahmet Muhittin Türk ile Stomadent isimli Protez diş fabrikasını kurdu. Kanunî olarak bakanların ticaret yapmalarının yasak olmasından dolayı ortaklıktan ayrılarak 1997 yılında sağlık bakanlığı görevine atandı. 2001 yılında Saparmurat Türkmenbaşı tarafından devletin başkan yardımcılığı görevine getirildi ve aynı zamanda sağlık bakanlığı görevini de sürdürdü. 2004 yılında sağlık alanında yaptığı reformlar çok eleştiri almıştır.
Saparmurat Türkmenbaşı’nın ölümü sonrasında 21 Aralık 2006’da cenaze töreni komisyon başkanı seçildi; aynı gün de Türkemenistan Meclisi, kendisini geçici cumhurbaşkanı olarak seçti.
Berdimuhammedov; 26 Aralık meclis toplantısında 11 Şubat 2007 tarihinde yapılan cumhurbaşkanı seçimleri için aday gösterildi. Bu seçimlerde kendisiyle birlikte altı aday yarıştı. Berdimuhammedov, seçmenlerin %99’unun oylamaya katıldığı seçimde oyların %89,23’ünü alarak kazandı.
14 Şubat 2007 gününde cumhurbaşkanı, yemin töreni sonrasında resmen görevine başlayarak Türkmenistan’ın ikinci devlet başkanı oldu. Görev süresi beş yıldır. Yemin törenine Türkiye’den başbakan Recep Tayyip Erdoğan katıldı. Kazakistan’dan devlet başkanı Nursultan Nazarbayev, Afganistan’dan devlet başkanı Hamid Karzai, Gürcistan’dan devlet başkanı Mihail Saakaşvili, Ukrayna’dan cumhurbaşkanı Viktor Yuşçenko, Özbekistan’dan meclis başkanı Halilov Erkin katıldı.
Şubat 2012’deki cumhurbaşkanlığı seçimlerinde oyların %97’siyle yeniden seçildi. Şubat 2017 cumhurbaşkanlığı seçimlerinde oyların %97,69’uyla üçüncü bir dönem için tekrar seçildi.
Kurbankulu Berdimuhammedov 12 Şubat 2022 tarihinde istifaya hazır olduğunu ve oğlunun yerine geçmesini beklediğini söylemesinin ardından 12 Mart 2022 için erken cumhurbaşkanlığı seçimi ilan etti.
