Gelibolu’nun Fethi
Gelibolu’nun Fethi, Türkmen beylikleri Gelibolu yarımadasını da hedef aldılar. Bu arada Batı Anadolu’daki beyliklerle mücadele etmek üzere Bizanslılar’ca getirtilen Katalanlar Anadolu’daki faaliyetlerinden sonra (1304) Gelibolu’ya yerleştiler ve bir süre burada kaldılar. Atina’ya çekilmelerine kadar Trakya’daki faaliyetleri ve Bizans’la mücadeleleri sırasında, Ece Halil idaresindeki 500 Karesili Türkmen onlarla birlikte hareket etmiş ve kılavuzlukta bulunmuştu. 1320’lerde Bizans donanması için önemli bir üs niteliği kazanan Gelibolu, 1331 veya 1332’de Aydın Beyi Gazi Umur Bey idaresindeki donanmanın başlıca hedefi oldu. Umur Bey ve müttefiki Saruhanoğlu’nun saldırıları sonuçsuz kaldıysa da bu kuvvetler Gelibolu limanı yakınındaki Lazgölhisarı mevkiinde tutunmayı başardı. Fakat bu uzun süreli olmadı. Daha sonra Orhan Bey’in oğlu Süleyman Paşa idaresindeki Osmanlı kuvvetleri İmparator Kantakuzenos’un müttefiki sıfatıyla yarımadaya geldiler 1352. Bizans kuvvetleriyle birlikte Sırp ve Bulgarlar’a karşı mücadele eden Süleyman Paşa’ya Çimbihisarı üs olarak verildi. Burası Osmanlılar için bir dayanak noktası oluşturdu. Müstakil hareket etmeye başlayan Süleyman Paşa bir taraftan Trakya’ya, diğer taraftan Gelibolu yönüne akınlarda bulundu. Gelibolu abluka altına alındı. Bizanslılar haraç vermek şartıyla Osmanlılar’ı bölgeden uzaklaştırmaya çalışırken 2 Mart 1354’te meydana gelen şiddetli zelzele surların yıkılmasına ve şehrin harap olmasına yol açtı. Halkın bir kısmı hayatını kaybetti, bir kısmı da soğuk ve kıtlık yüzünden buradan kaçtı. Osmanlılar savunmasız ve boş şehri kolayca elde ettiler. Bu haberi duyan Süleyman Paşa Biga’dan buraya geldi ve kaleyi yeniden onartıp tahkim etti. Anadolu’dan Türk nüfus getirilip şehre yerleştirildi.Osmanlı hâkimiyetinde Gelibolu, Trakya ve Balkanlar’a yönelik akınlarda önemli bir harekât üssü oldu. Hatta ilk Paşa sancağının merkezi de burası idi. Süleyman Paşa 1357’de ölünce bir cami ve imaret yaptırıp vakıflar tahsis ettiği Bolayır’a defnedildi.
kaynak:İslam Ansiklopedisi